Türkiye, 2024 yılında güneş enerjisi kurulu gücünü 6 bin MW’a yakın artırdı ve rekor kırdı

Foreks – Birincil güç kaynaklarında %70 düzeyinde ithalâta bağımlı olan Türkiye, her yıl güç ithalatına yaklaşık 80 milyar dolar harcarken; 2024 yılında yenilenebilir güç kaynaklarını devreye almada başarılı bir yılı geride bıraktı. 2023 yılında elektrik enerjisi kurulu gücüne yalnızca 2 bin 338 MW ekleyebilen Türkiye, 2024’te 6 bin MW’a yakın kurulu güç artışı ile tüm vakitlerin rekorunu kırdı. 

2024 yılında yüzde 5 seviyesinde kurulu güç artışı yaşanırken, toplamda 115 bin MW’ı aşan kurulu gücün yüzde 59’u yenilenebilir güç kaynaklarından oluştu. 

-“YEKA TAKVİMLERİ İLE YATIRIMCIMIZ ÖNÜNÜ DAHA NET GÖRÜYOR”-

Enerji dalının 2024 yılı sonuçlarını kıymetlendiren Güç Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Yönetim Kurulu Lideri Alper Kalaycı, güneş gücünde rekorların kırıldığı bir yılın geride kaldığına dikkat çekerek, “Bir pak güç ülkesi olan Türkiye’nin, kirli ve ithal kaynaklara olan bağımlılığını azaltmak, arz güvenliğimizi sağlamak ve pak güç dönüşümünü sağlamak stratejik amaçlarımız ortasında olmalı. Güneş enerjisi kurulu gücümüz 20 bin MW’ın üzerine çıktı. Potansiyelimizin çok altında olsak da yalnızca bu data bile Türkiye’nin bir ‘Güneş Ülkesi’ olduğunun ispatı. Şubat ayında Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından toplam 800 MW gücündeki ilişki kapasitesinin tahsisi gayesiyle güneş gücüne dayalı altı Yenilenebilir Güç Kaynak Alanları (YEKA) müsabakası açılacak. Ocak ayında ise Edirne, Kırklareli ve Sivas’taki toplam 1200 MW kurulu gücündeki beş rüzgâr YEKA yarışı yapılacak. 2025 yılı YEKA takviminin Resmî Gazete’de yayınlanarak ilân edilmesi yatırımcılarımızın önlerini görmeleri, planlarını ve fizibilitelerini yapabilmeleri için çok büyük değer taşıyor. Bu durum pak güç bölümünün uzun yıllardır beklediği bir durumdu. Sonraki yıllarda da her yıl en az 2000 MW rüzgâr ve güneş YEKA ihalelerinin yapılmasını bekliyoruz. Birkaç yıllık takvimin süratli bir halde açıklanması, yatırımcıların ön hazırlıklarını tamamlamaları için kritik ehemmiyette.” dedi. 

-“2035’E KADAR 100 MİLYAR DOLARLIK DEV YATIRIM PORTFÖYÜ”-

Yenilenebilir Enerji’ye yönelik 2035 Yol Haritasının 2024 yılı güncellendiğini anımsatan Alper Kalaycı, 2035 yılı için rüzgâr ve güneş gücü gayelerini yüzde 50 artırarak 120 bin MW’a çıkaran Türkiye’nin, gelecek 10 yılda yalnızca bu iki güç kaynağına 80 milyar doların üzerinde yatırım yapacağını; başka pak güç kaynakları olan hidroelektrik, jeotermal, biyokütle ve yeşil hidrojene yapılacak yatırımlarla 100 milyar doların üzerinde dev bir yatırım portföyü oluşacağını vurguladı. 

Bu portföyün dünyadaki en değerli güç dönüşümü yatırımlarından biri olacağını kaydeden ENSİA Başkanı Alper Kalaycı, şu değerlendirmeyi yaptı: 

-“GELİŞMİŞ ÜLKELERLE ORTAYI KAPATIYORUZ”-

“Mevcut rüzgâr ve güneş enerjisi kurulu gücümüzü 2035’e kadar dört katına çıkarmayı hedefliyoruz. Kesimin dinamiklerini bilenler için bu gayelerin dahi yetersiz olduğunu söylememiz gerekiyor. Türkiye’nin kara ve denizüstü rüzgâr gücünde en az 150 bin MW, güneş gücünde ise en az 250 bin MW kurulu güç potansiyelimiz var. Yalnızca bu iki güç çeşidinde dört Türkiye’nin gücünü karşılayabiliriz. 2035 yılına kadar güneş gücünde her yıl en az 5 bin MW, rüzgâr gücünde 2 ilâ 3 bin MW kurulu gücü devreye alacağız. Geç çıktığımız bu yolda süratle ilerliyoruz ve gelişmiş ülkelerle ortayı kapatıyoruz.”

-BATARYA YATIRIMLARINDA İVME 2026’DAN SONRA-

Temiz güç bölümü için yaşamsal değer taşıyan bir öbür hususun batarya yatırımları olduğunun altını çizen Kalaycı, bu alanda 2030 yılında 80 bin MW kapasiteye ulaşılmasının hedeflendiğini kelamlarına ekledi. Depolamalı rüzgâr ve güneş gücü yatırımları ve temiz enerji kurulu gücünün dağıtım sistemine daha stabil verilmesi için batarya kurulumlarının taşıdığı ehemmiyete işaret eden Kalaycı, 2025 yılında çok sayıda yatırım kararının alınacağını, 2026 yılından itibaren ise Türkiye’nin bu alanda yüksek bir ivme yakalayacağını kaydetti. 

Türkiye 1 Ocak 2025 tarihi prestijiyle yeni bir uygulamaya da merhaba diyecek. Ülke hudutları içerisinde inşa edilecek yeni binaların güç verimliliğini artırmak ve çevresel tesirlerini azaltmak maksadıyla başlatılan “Neredeyse Sıfır Güçlü Bina” (NSEB) uygulaması kapsamında yenilenebilir güç kullanım zorunluluğunu yüzde 5’ten yüzde 10’a yükseltilecek. 

Uygulamayı kıymetlendiren Güç Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Yönetim Kurulu Lideri Alper Kalaycı, 2025 yılından itibaren her yıl yaklaşık 30 bin binanın NSEB kurallarında inşa edileceğini belirterek, bu binalarla yıllık 1850 gigawatt güç tasarrufu ve 450 bin ton muadil karbondioksit sera gazı azaltımı sağlanacağını söyledi. Bu bedellerin her yıl kümülatif olarak artacağı bilgisini veren Kalaycı, bu doğrultuda 2035 yılında 102 bin gigawatt/saat tasarruf edilmesinin hedeflendiğine değindi. 

Tasarruf edilen her ünite gücün, sıfır maliyetle üretilen güç manasına geldiğini kelamlarına ekleyen Kalaycı; “Bizim talebimiz, yeni inşa edilen binalarda bu oranın en az yüzde 20 olması istikametindeydi. Bu nedenle Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın kararını destekliyor, ‘yetmez lakin evet’ diyoruz.” dedi.