GameFi Nedir? Neler Sunabilir?

GameFi Nedir? Neler Sunabilir?

GameFi, Oyun ve Finans isminden da anlaşılacağı üzere iştirakçilerin oyun oynarken tıpkı vakitte finansal kar elde etmelerini amaçlayan bir kavram. Bu kavram birebir vakitte kripto kesiminde finansal getiri elde edilmesi için çeşitli sistemlerin oyunlaştırılmasını da söz ediyordu. GameFi projelerinde avatarlar, yerler, kostümler, silahlar, altınlar ve evcil hayvanlar, Metaverse farklı karakterler ve NFT’ler, dijital tasarlanmış varlıklar, oyunların içinde yer alıyordu. Böylece oyunu oynayan kişi, çıkarını NFT yahut kripto para üniteleriyle takas edip, kâr elde edilebiliyordu. [1]

GameFi oyunlarının mevcut çevrimiçi oyunlara kıyasla Blok zincirin (Blockchain)   sağladığı platformlar ortası geçiş, amaçsal topluluk ile ilerleme ve tasarım etabında bu topluluğun kararlarının ve yaklaşımının aktifliği Blok zincirin yararlarını göz önüne sergiliyordu. Blok zincirinin DeFi teknolojisi ile buluşması madencilik yerine birikimli çoğalma sistemi (staking) çoğalarak kullanılacak olunması ile sistemin ve iştirakçi sayının çoğalacağının öngörüsü kolay biçimde yapılmasını mümkün olacağını göstermekteydi.

GameFi bize neler sunabilir?

1980-1990 yıllardan itibaren dijital platformların oyunları hayatımıza girmeye başlasa da o periyot prestiji ile yalnızca eğlenmek ve keşfetmek hedefli olarak kullanılan bu dünyanın faydaları, tam olarak bilinmiyordu. Atari salonlarından sonra konutlarımızdaki manuel çalışan televizyonlara commodore üzere aygıtların takılması ile oyunların oynanması insanların yarış yapma, yenme isteği üzere hislerini bir formda tatmin ediyor ve kullanıcılara keyifli anlar yaşamasını sağlıyordu.

Bu periyotta birçok insan tarafından yalnızca oyun oynamanın hoşluğu anlaşılırken, oynayanların izlenilmesi ile bundan alınacak keyfin çokta farkında değillerdi. Vakit geçtikçe izlenilmesinin de epeyce eğlenceli olabileceği daha o periyotlarda Street Fighter üzere oyunlar oynayan iki kişinin kapışması ve onlarca hatta yüzlerce insanın ilgisini çekmesi ile atari başlarında, büyük alanlarda bu durumdan keyif alan yığılmaların oluşmasını sağladığı görülüyordu.

Oyun dizaynına başlanılması…

1990’lara gelinince vakit geçtikçe bilgisayarların ve web teknolojisinin gelişmesiyle oyunları oynayan ve izleyen tarafların yanı sıra tasarlayan bir insan kümesi oluştuğu da gözlenmeye başlanılmıştı. Unity (2-3D), Unreal Engine, Blender vb. birçok oyun ve görselleştirme programlarının fiyatsız yüklenip ve kullanılması insanların ortasında oyun tasarlama sürecinde hayli geniş kitleler ulaşmasını sağlamaya başlamıştı. Zbrush, Maya, Blender, Cinema4d 3d Max vb üzere programlar ile karakter ve etrafındaki eşyaları tasarlamak bu dizaynları kendi fikrinden bir şeyler katarak kullanmak isteyen  insanların var olması ve saydığımız programları yapan firmalar ile şahsî para kazanılması da sağlanır  hale geldiği görülmüştü. Ne kadar para kazanılmaya başlanılsa da bölgesel pozisyon yahut bölgesel firmaların varlığı bu karakterlerin ve dizaynlarının gereğince değerlenememesine de neden oluyordu.    

2000’lere gelinince Twitch üzere platformlarda oyun oynayanların izlenmesi, buradan oyun oynayıcı için kullanıcılardan ve sponsorlardan para kazanılması dikkat çeken gelişme olarak görülmeye başlanılmıştı. 2010’lı yıllarında ise Elektronik sporun   (E-spor)  yani profesyonel siber atletlerin oluşmaya başladığı görülmüştü. Elektronik sporlarda en çok rastlanan oyun türleri strateji oyunları, dövüş oyunları, birinci şahıs nişancı oyunları ve spor oyunları olduğu görülmüştü. League of legends dünya şampiyonası, the International  evolution championship series ve Intel extreme masters gibi turnuvalar canlı yayınlanması ve oyunculara sekiz haneli ölçülere kadar değerli para mükafatları sağlaması da grup halinde oyun oynayan insanların verdiği rekabet yarış keyfi gitgide daha düzgün anlaşılmaktaydı.

Bu hususa ve Blok zincir sisteminin dahil olmasına detaylı olarak sonraki yazılarımızda değineceğiz. [2] Oyunları izlemek ve tasarlamak artık ne kadar hoş olsa ve para getirisi oluşturmaya müsaade verse de Blok zinciri (Blockchain)  tabanlı oyunların olmaması izleyen iştirakçilerin mevzuyla ilgili kanısı olanların tam olarak katkı sağlayamamasına ve yalnızca 3-5 kişinin yaptığı faaliyet olarak görülmesine neden oluyordu. Blok zinciri ile takip edilebilir sistemde oyunların geliştirilebilirliği ve yalnızca oynayanların değil izleyici olarak da bulunan şahısların bu sistemi takip etmesi fikirsel dahi katkı sağlaması üstelik oluşturulmuş karakterleri NFT olarak alıp satabilmesi, insanlara hayal edebileceğinin ötesinde oyun kesiminde cümbüş ve kesimi geliştirme imkan sağlayabilecek olması yeni bir dünyanın oluşmasına imkan verdiği görülmeye başlanılmıştı.

Karakterlerin oyunların ortası transferi ve getireceği fayda…

Tabi şu vakitte yıllarını harcayıp karakter oluşturmuş şahısların bu karakterleri yalnızca bir oyun yahut bir sinema içinde kalması onun öteki oyunlara transfer olmaması ve bu karakter üzerinden yapboz, tişört küçük heykel, oyuncak dizaynları bile diğerleri tarafından yapılıp para kazanılırken bunu karakteri tasarlayan kişinin yalnızca tek ve bir kezlik kar elde etmesi (filmden, oyundan vb) dertli bir süreci söz diyordu. Bu duruma müsaade vermemek için ayrıntılı kontrolünün sistem kurulmasının gerçekleşmesi tam olarak dünyanın her yerinde mümkün gözükemedi.

Blok zincirin içindeki akıllı kontrat hususların (NFT’lerin) ve bunların yasal yaptırımı bu kontrolün ve karakteri tasarlayan birinci kişinin kar sağlamasını mümkün kılacaktı. Birde oluşturulacak karakterlerin gerçek hayattakine benzeri Metaverslerinin olması ve kullanımının yayılması bunu oluşturan ve kullanan şahsa nasıl bir bedel kazandıracağını düşünmek çok değerli bir gelişme göstergeydi. Zira bu karakterleri satın alınması yahut kullanılması gerçekçi Blok zincirler ve kripto paralar ile mümkün olacağı öngörülmekte bu yüzden bu zinciri ölçeklendirme, sürat, dönüşüm esneklik kavramı üzere pahalara sahip olanların geleceği şimdiden epeyce parlak görünüyordu. Proje sayfasına (whitepaper) bakarak Blok zincir ve sahiplerin vaatleri, yazılımdan anlayanların bunların algoritma sistemini (Sha256 vb) biraz incelemesi gerçekte değerlenebilecek kripto paraların ve blok zincirin kestirim edilmesini kolaylaştırıyordu.

GameFi ile tek tip insan mı oluşacak?

GameFi ile günümüzde geçerli olan para varsa daha çok para kazanırsın fikri oluşturduğu kapitalist sistem yerine emeğin daha çok öne çıktığı ve beşere pahalı hissettiren ve keyif veren şeylerin değerli olacağı, hayallerin ve buna bağlı dizaynların ayılmasına artık pürüz olunamayacağı gözlemlense de toplumların kendi örf ve adetleri, hayat biçimi, dijitalleşmenin tesiri ile gerçek hayata nazaran toplumsallaşmanın azalması ile toplumlara tek tip oluşum ile hudut mı getireceği yoksa daha rahat bir toplumsallaşma mi olup olmayacağı bu dünyanın en büyük kuralı topluluk içinde bulun ve geliştir bakış açısı kimi etraflarda görülmeye başlanılması sanki daha çok mu toplumsallaşma sağlayacağı sorusunun karşılığının yaşanılarak görülmesine neden olacaktı.

Kesin olarak net kararlar içinde olamasak da etik örf ve adetlerin teknoloji ile ortak kavramlara ve daha bedelli kavramlara dönüşeceği öngörülmekteydi. Zira toplumlar ortası etkileşim artsa da insanların ortak kıymetlerinin var olacağı ve bilgiye daha çok ehemmiyet verileceği Metaverse dünyasının gelecekte savunduğu temel kıymetti. Geleceğin meçhullüğü olsa da kaçınılmaz olacaklar tartışma konusu olduğu görülmekteydi. Bu yüzden örf adet ve temel ahlaklar toplumların farklılığını ve hoş tarafını oluşturduğu için bu kıymetler dikkate alınarak şekillendirilmesi kıymetli olacağı görülmekteydi.

GameFi ile oyundan para kazanılması ne üzere katkı sunabilir?

Toplumsal olarak gerçekleşen şeylerin gereksinimler doğrultusunda belirlendiği düşünüldüğü vakit insanlık için gerekli olan sanat ve sanat ile elde edilecek paranın gelişmeye boyut ve hudut atlatması kıymetli bir durum göstergesi oluyordu. İnsanlık için bilim ve sanat ne kar kıymetli olsa da bunun Ar-Ge sini ve çeşitlendirilmesini insanlığa yararının ortaya konulmasının sağlanması yalnızca para gereksinimi için ehemmiyet arz etmeyip gerçek dünyada da yapılacak dizaynların insan ergonomisine daha yatkın şeyler oluşturabileceği fikri de görülmeye başlanılacaktı. Ergonominin içinde nakdî farklıları kaldırıp örf ve adet farkları muhafazanın ehemmiyeti içine girildiği görülmüştü. Günümüzde insanların kendi fizikî ve ruhsal yaşadığı birçok şey bilimsel olarak araştırılıp ergonomiyle irtibatlı görülmese de toplum sıhhatini hissedilen formda etkilediği de tahlil edilmeye başlanılmıştı.

Bu yüzden Oyun ve Blok zinciri kesiminde hazırlanmış gelişmelere açık olunup ilerlememizin gerekliliği Proje sayfası (whitepaper) içeriğine, suratına, esnekliğine, algoritma sistemine, geliştiricilerine bakarak kendimize kıymet katmamız gerektiği ancak bunu tesirlerini evvelce kestirim ederek tasarlamanın değerli olduğu günümüzde her geçen gün anlaşılmaktaydı. GameFi ile para kazanmanın ve artık insanların emeklerinin karşılığını daha gerçek kıymetlerde alacağı görülmüş olunacaktı. Gelecekte kaçınılmaz olduğu ve insan için kesinlikle planlanarak tasarlanması, hem ruhsal hem de teknolojik manada hazır olunmasını sağlayacağı görülmektedir.

                               Endüstri Mühendisi Fatih SÖZER’in kaleminden…

Kaynakça

1) (Habertürk’ten Necdet Çalışkan’ın hazırladığı öteki kozmosta haftanın öne çıkanları…)

2) (vikiperdi   wikipedia.org/wiki/Elektronik_spor) GameFi Oyun Tasarımı Ve Para Kazanılması

Kaynak: Kripto Koin